Hero-Grafik_Modellbasierte-Mengenberechnung_RGB.jpg

nesseler plan gmbh: Hoeveelheidsmeting en kostenplanning vanuit het perspectief van de hoofdaannemer

Kostenzekerheid is een primair beslissingscriterium voor alle betrokkenen in het bouwproces, zowel voor de opdrachtgever als voor de planner en de aannemer, vanaf het moment van projectontwikkeling en gedurende het gehele planningsproces - niet in de laatste plaats met betrekking tot de ingebruikname voor de uitvoering. Om kostenzekerheid te garanderen, is het vanuit procesoogpunt cruciaal om al in de vroege planningsfasen een voldoende hoge mate van informatiediepte te creëren - en dit is precies waar de BIM-werkmethode om de hoek komt kijken.

Voor kostengroep 300 (DIN 276) is nesseler al bezig met het implementeren van modelgebaseerde hoeveelhedenberekening en kostenberekening in de verschillende projectfasen. Het doel is om dit in de toekomst ook toe te passen op het gebied van MEP, omdat steeds meer projecten in 3D worden gepland volgens de BIM-methodiek.

In MEP varieert het detailniveau (LOD) sterk in de verschillende planningsfasen. In de vroege planningsfasen is het nog niet mogelijk om op itemniveau te plannen en te berekenen (kanaal, vormdeel, inbouwdeel, isolatie, enz.). Dit is pas betrouwbaar mogelijk bij de uitvoeringsplanning. Vóór de uitvoeringsplanning is er daarom natuurlijk een conflict van doelstellingen tussen de feitelijke behoefte aan informatie en de informatie die feitelijk beschikbaar is voor een betrouwbare kostenberekening (kip-en-eiprobleem).

Een geldige benadering om het probleem van het gebrek aan diepgaande informatie in een vroeg planningsstadium vanuit commercieel oogpunt op te lossen, is de bekende toevlucht tot statistische kostenparameters. Naarmate het planningsproces vordert, kunnen berekeningen worden gemaakt op basis van gedefinieerde samenstellingen met meerdere componenten. Hiervoor heeft nesseler een berekeningsprocedure ontwikkeld. De prijzen van de afzonderlijke componenten in de assemblages worden regelmatig bijgewerkt, zodat de kostenramingen voor de assemblages zo dicht mogelijk bij de huidige marktprijs liggen. Bij de uitvoeringsplanning worden de aanbestedingshoeveelheden verfijnd met behulp van stuklijsten of de hoeveelheidsberekeningen uit het CAD-model en de servicebeschrijving wordt vervolgens afgerond, klaar voor aanbesteding. De VOB-conforme hoeveelheidsbepaling is hierbij een belangrijk punt, zodat later de juiste hoeveelheden kunnen worden gespecificeerd in de aanbesteding voor de gunning van diensten.

nesseler werkt al vele jaren samen met LINEAR om de innovaties van de software in de praktijk te testen.

nesseler plan gmbh
Contact: Dr Markus Ewert,
Hoofd TGA bij nesseler plan gmbh

LINEAR wil nesseler, een klant die al lang klant is, bedanken voor het ter beschikking stellen van een gespecialiseerd model en voor de constructieve feedback.


Gestandaardiseerde hoeveelheidsberekening in overeenstemming met VOB/C

De basis voor een consistente kwaliteit van de gegevens en voor het creëren van belangrijke kostencijfers zijn automatiseerbare, d.w.z. evaluatieregels die volgens vaste regels kunnen worden uitgevoerd. Het afspreken van een DIN-conforme hoeveelheidsberekening (conform VOB/C) heeft voor de aanbestedende partijen het voordeel dat een beproefde set regels kan worden gebruikt om op uniforme wijze, d.w.z. volgens gestandaardiseerde meetregels, hoeveelheidsstructuren voor de aanbesteding te creëren. Hoeveelheden die op deze manier worden geconsolideerd, ondersteunen niet alleen een geldige beoordeling van de aanbesteding, maar ook vergelijkende kostendocumentatie en -evaluatie.

De DIN-normen die zijn opgenomen onder VOB/C, als algemene technische contractvoorwaarden, zijn contractueel overeengekomen regels die factureerbare hoeveelheden of bouwdiensten definiëren in tegenstelling tot aanvullende diensten en speciale diensten in de zin van algemene voorwaarden.

Bij het doornemen van de inhoud van de VOB/C wordt duidelijk dat uitvoeringsbepalingen of meet- en overmaatregels vaak ook het gevolg zijn van de randvoorwaarden van een bouwplaatsmeting of productiegerelateerde overwegingen die niet 1:1 gemodelleerd kunnen worden of afgeleid van een CAD-model (voorbeeld: overmaat van uitsparingen die pas na montage worden geproduceerd).

Het grote aantal geometriegebaseerde, d.w.z. componentafhankelijke meet- en overmaatregels is een andere reden waarom deze veel moeilijker te implementeren zijn op een modelbasis voor MEP-vakgebieden, vooral voor het ventilatievak (zie Tabel 1).

In een vergelijking van metingen tussen een puur op componentenlijsten gebaseerde hoeveelheidsmeting in Revit en een VOB-conforme hoeveelheidsmeting met LINEAR, kunnen bij toepassing van deze regels al hoeveelheidsafwijkingen van gemiddeld 9% worden verwacht voor een relatief eenvoudige lengtemeting van ronde luchtkanalen (tabel 2).


LPh 6 volgens HOAI in het TGA-serviceprofiel

Volgens de HOAI wordt een eerste hoeveelheidsmeting voor de gespecialiseerde werkvoorbereider voorzien na voltooiing van de uitvoeringsplanning in servicefase 6. Tijdens de gehele plannings- en bouwfase worden metingen echter meestal (minstens) twee keer uitgevoerd: de eerste keer voor de aanbesteding (plan- of modelmeting) en later voor de facturering na voltooiing van het werk of acceptatie van het werk (bouwplaatsmeting).

Basisdienst in het serviceprofiel technische uitrusting - LPh 6: Voorbereiding van de gunning van het contract

a) Bepalen van hoeveelheden als basis voor het opstellen van specificaties in coördinatie met bijdragen van andere partijen die betrokken zijn bij het planningsproces

b) Voorbereiden van de gunningsdocumenten, in het bijzonder met servicespecificatiesvolgens servicegebieden, inclusief onderhoudsdiensten op basis van bestaande regelgeving

c ) Het helpen coördineren van de interfaces met de servicebeschrijvingen van de andere partijen die betrokken zijn bij het planningsproces

d ) Bepalen van de kosten op basis van de door de planner geprijsde hoeveelhedenlijsten

e ) Kostenbewaking door vergelijking van de door de planner geprijsde hoeveelhedenstaten met de kostencalculatie

f ) Samenstellen van de aanbestedingsdocumenten


De VOB-conforme ventilatiemeting - eisen voor modelvolwassenheid
LOG: DIN-conforme componentparameters en meetgrootheden

De weergegeven lengtemeting voor het voorbeeld van cirkelvormige luchtkanaalisolatie in Fig. 1 geeft een idee van de mate van complexiteit en de resulterende geometrische berekeningsinspanning die voortvloeit uit de standaardconforme registratie van deelsecties en rekening houdend met de in acht te nemen meet- en overmaatregels.

Voor een VOB-conforme hoeveelheidsbepaling worden voornamelijk specifieke modelleringseisen gesteld aan ventilatiefamilies of ventilatiegerelateerde pijp- en kanaalklassen, die een voor de meting relevante parametrisering moeten hebben. Componenten worden tijdens het berekeningsproces aan de LINEAR-zijde gecontroleerd op DIN-conformiteit.

Als er componentparameters ontbreken of niet kunnen worden toegewezen aan niet-LINEAR componentfamilies, kan de gebruiker dergelijke componenten eenvoudig identificeren, vervangen of handmatig nabewerken in het model met behulp van het vergrootglasgereedschap door middel van overeenkomstige foutmeldingen (zie Fig. 3). Bovendien moet de gespecialiseerde planner zorgen voor de juiste componentclassificatie van ventilatiecomponenten tijdens het dimensioneren van het netwerk.


Dit betekent dat het ventilatienetwerk en de componenten (luchthoeveelheidsregelaar, geluiddemper) idealiter volledig geclassificeerd en gedimensioneerd zijn voor een modelmeting, d.w.z. alle benodigde informatie over druk, geluid en materiaalgegevens, inclusief de kostengroepen, is opgeslagen in het model. Geometrieën van kanalen worden gecontroleerd tijdens de berekening van het kanaalnetwerk en indien nodig opnieuw gedimensioneerd. Deze modelleerprincipes zijn van toepassing ongeacht of er fabrikant-specifieke componenten uit de LINEAR CAD-browser worden gebruikt of dat er alleen neutrale families worden gebruikt.

Na het berekeningsproces worden de afzonderlijke doorsneden of deelhoeveelheden duidelijk gelokaliseerd op het bijbehorende onderdeel via het venster voor het opsplitsen van hoeveelheden en kunnen ze in het model worden weergegeven met behulp van het vergrootglas. De toewijzing van artikelnummers is optioneel en een extra hulpmiddel bij het begrijpelijk documenteren van gunnings- en facturatiehoeveelheden in het daaropvolgende AVA-proces. De weergegeven hoeveelheidssplitsingsinformatie wordt 1:1 overgenomen voor de bestandsexport naar GAEB XML.

LOI: parametergestuurde informatieverrijking

Dankzij het parametergestuurde attribuutmechanisme heeft de LINEAR-gebruiker de vrije hand in Revit bij het ontwerpen van korte teksten. Met de nieuwe gebruikersinterface krijgt de gebruiker een duidelijk overzicht van de parameters die beschikbaar zijn voor een deelservice in het project en selecteert hij de parameters die moeten worden gebruikt voor de tekstattributen (Fig. 4). Elk tekstattribuut kan optioneel worden aangevuld met een voor- en achtervoegsel. De korte tekstmodules worden door het programma samengesteld met behulp van de parameterwaardequery van onderdelen waarnaar wordt verwezen.

Zoals bekend uit het LINEAR-parameterbeheer, kunnen parameter-aliassen (beschrijvende namen als tekstattributen) worden toegewezen voor het maken van korte teksten. De weergegeven volgorde van de parameters of tekstattributen komt overeen met de volgorde van de tekstmodules, die met drag-and-drop kan worden aangepast. Bij het berekenen van de hoeveelheid voor een deelservice wordt rekening gehouden met de opgegeven volgorde van de toegewezen attributen om de aggregatiecriteria of de weergave van de korte tekst te bepalen.

Dankzij de parametergestuurde teksttoewijzing kan de Revit planner dus de attribuutvereisten via de componentmodellering, d.w.z. de te controleren parameterwaarden in de zin van een controlecatalogus, voor bepaalde deelservices via de gebruikersinterface samenstellen en ook visueel controleren. De LINEAR-gebruiker kan individuele tekstmodules configureren door parameters of attributen toe te wijzen en de dienstbeschrijving aanpassen aan de aanbestedingseisen volgens een productneutrale of fabrikantspecifieke dienstbeschrijving: Als fabrikantcomponenten uit de CAD-browser worden gebruikt in het model en de parameterwaarde voor LIN_SHORT_
DESCRIPTION is geconfigureerd als een kort tekstattribuut voor fabrikant-specifieke deelservices, worden de opgeslagen productaanduiding en ook de bijbehorende lange tekstinformatie overgedragen naar het GAEB-bestand. Omgekeerd, als productneutraliteit vereist is in de aanbesteding, moeten productverwijzende parameterspecificaties worden weggelaten.

Productneutraal aanbesteden volgens VOB
Vereiste van productneutraal aanbesteden volgens VOB/A (2019) (paragraaf 7, lid 2)

Technische specificaties mogen niet verwijzen naar een specifieke productie of oorsprong of een specifiek procedé dat kenmerkend is voor de producten die door een bepaalde onderneming worden geleverd, noch naar merken, octrooien, typen of een specifieke oorsprong of productie, tenzij

1.) dit gerechtvaardigd is door het voorwerp van de opdracht of

2.) het voorwerp van de opdracht niet voldoende nauwkeurig en algemeen begrijpelijk kan worden omschreven; dergelijke verwijzingen moeten vergezeld gaan van de woorden "of gelijkwaardig".

Met andere woorden , tenzij dit door het voorwerp van de opdracht gerechtvaardigd is, mag in de technische specificaties geen melding worden gemaakt van een bepaalde productie of oorsprong of van een volgens bijzondere werkwijzen verkregen fabrikaat, noch mogen deze een verwijzing bevatten naar een merk, een octrooi of een type van een bepaalde oorsprong of productie, indien daardoor bepaalde ondernemingen of bepaalde producten worden bevoordeeld of uitgesloten. Dergelijke verwijzingen zijn echter in uitzonderingsgevallen toegestaan als het voorwerp van de opdracht niet voldoende nauwkeurig en algemeen begrijpelijk kan worden omschreven; dergelijke verwijzingen moeten vergezeld gaan van de woorden "of gelijkwaardig".

In principe is het aan de inschrijvers om de dienst aan te bieden in overeenstemming met de eisen in het bestek en om de benodigde producten of constructie- of fabricageprocessen te selecteren op basis van hun eigen deskundigheid en specialistische kennis. De opdrachtgever moet alleen het kader in het bestek aangeven.


Donhauser, in von Wietersheim: VERIS-VOB/A online commentaar, VergabePortal database, geraadpleegd op 27 juli 2022.


Bestandsstandaarden en uitwisselingsformaten - GAEB XML, IFC

Gestandaardiseerde bestands- en gegevensuitwisselingsformaten zijn over het algemeen doel- en toepassingsspecifiek met als hoofddoel om compatibiliteit te bereiken en softwarieneutrale gegevensuitwisseling mogelijk te maken. De gegevensformaten GAEB XML en IFC voldoen beide aan de criteria van een open en dus openBIM-conforme gegevensuitwisseling. De gegevensstructuur en informatie-inhoud van een IFC-bestand verschillen echter fundamenteel van een GAEB-bestand, wat te wijten is aan de verschillende toepassingsdoelstellingen en -processen van een geometrisch model (CAD) enerzijds en een commercieel model (AVA) anderzijds.

De modelmeting met LINEAR ondersteunt zowel de GAEB XML-standaard (.X81) als een hybride workflow met .MMC-export (.IFC, .X81) voor de aanvullende overdracht van een IFC-model voor het AVA-proces.

  • Als gestandaardiseerde AVA-interface (.X81) zorgt het op XML gebaseerde GAEB-formaat voor de correcte overdracht van meethoeveelheden en de servicebeschrijving en aanvullende kostenklassen of locatiereferenties, inclusief informatie over hoeveelheidsverdelingen uit het CAD-model.
  • Een combinatie van beide gegevensformaten (GAEB en IFC) in de zin van een technische informatiekoppeling van bouwservices (commerciële informatie) met overeenkomstige IFC-elementen (geometrische informatie) is de zogenaamde multimodelcontainer in de vorm van een ZIP-gecomprimeerd gegevenspakket. In de vorm van een BIM-LV-container bevat dit gegevenspakket zowel het GAEB-bestand als het overeenkomstige IFC-bestand. Met de schemadefinitie, die ook op XML is gebaseerd, en de publicatie als een technische set regels in de vorm van een DIN SPEC of de toekomstige DIN 18290-serie, kan een hybride oplossing worden gebruikt om commerciële informatie uit een GAEB XML-bestand te "koppelen" aan IFC-modelobjecten in overeenstemming met de regels. Het voordeel ten opzichte van een GAEB XML-bestand met BIM-referentie is de visualisatie van gekoppelde deelservices voor het component met behulp van het IFC-model en, indien nodig, de verdere verwerking of nabewerking van deelservices op basis van IFC, mits de AVA-omgeving een IFC-gebaseerde workflow ondersteunt.

De uiteindelijke compilatie van alle dienstencomponenten, d.w.z. de verdere commerciële verwerking, kan dan nog steeds worden uitgevoerd met geschikte AVA-software op een manier die geschikt is voor de geadresseerde; als een MMC-bestand wordt overgedragen, kan dit optioneel ook modelgebaseerd zijn voor die diensten die zinvol kunnen worden beschreven met behulp van IFC-geometrieën en IFC-parameters.

LINEAR modelmeting - compromisloos efficiënt

LINEAR's concept voor het gebruik van modelgebaseerde hoeveelheidsberekening is gebaseerd op een CAD-gebaseerde modelmeting met overdracht van hoeveelheden en artikelen naar een GAEB-interface.

De reden hiervoor is dat revisies kunnen worden geïmplementeerd in de CAD-omgeving met de minste inspanning van de gespecialiseerde planner. Naar onze mening kan informatie die al bekend is uit voorlopige systeemmetingen en dimensionering via een technisch systeem daarom veel efficiënter worden verwerkt aan de CAD-kant voor het doel van modelgebaseerde hoeveelheidsberekening.

De diepte van de informatie, d.w.z. de combinatie van LOI en LOG, kan (nog steeds) direct worden beïnvloed en eenvoudig worden gecontroleerd binnen de auteursomgeving (dimensioneringseisen en attributie, inclusief modeldiagnose en botsingscontrole). Op voorwaarde dat de componentparameters die hiervoor nodig zijn duidelijk zijn gedefinieerd (bijv. aan de BIM-zijde met behulp van AIA) voor een gespecialiseerd model.

Dit betekent dat inhoudelijke verrijking en geometrische componentenanalyse voor een meting als takenpakket in de juiste omgeving van het CAD-programma en in handen van de verantwoordelijke specialistische planner blijven. De tijd die nodig is voor het (her)dimensioneren van het rioolnetwerk wordt gereduceerd tot de GAEB export/import.

Als gestandaardiseerde AVA-interface (.X81) garandeert het XML-gebaseerde GAEB-formaat de correcte overdracht van meethoeveelheden, de dienstbeschrijving en extra kostenklassen of locatieverwijzingen, inclusief informatie over hoeveelheden uit het model.

Om redenen van gegevensintegriteit blijft de data- en informatiesoevereiniteit voor het bepalen van gemodelleerde meethoeveelheden in handen van de verantwoordelijke specialistische planner en auteur binnen hun CAD-omgeving - een coherente oplossing die naadloos kan worden geïntegreerd in de LINEAR workflow.

Workflow in plaats van workaround.


  • Berekening
  • Vakartikel
  • Lüftung
  • Revit
  • Kollaboratie
  • IFC


Write a comment

You must be logged in to comment.